آموزش مستقیم وا‍ه در متن: مقایسه تإثیر دو رویکرد یادگیری مستقیم و تصادفی در یادگیری وا‍‍ژه

یادگیری واژه، بخش مهمی از فرایند یادگیری زبان است. تحقیق حاضر، برای تسهیل آموزش و یادگیری واژه، به بررسی تلاش و صرف وقت در کلاس خواندنِ آموزش زبان دوم، برای آموزش مستقیم واژه پرداخته‏است، که آیا کوششی بیهوده و اتلاف وقت است و زبان‏آموزان خود باید به آن بپردازند، یا اینکه تأثیر قابل قبولی در یادگیری واژه دارد. از ‏این‏رو، این مطالعه به مقایس? تأثیر دو موقعیت یادگیری می‏پردازد: یادگیری تصادفی از طریق خواندنِ تنها، و آموزش مستقیم واژه در متن. به همین منظور، متن آموزشیِ خواندن حاوی 12 واژ? جدید آماده شد. شش واژ? جدید تحت آموزش مستقیم در متن پررنگ‏تر شد و برای تقویت درونداد، معنای آنها در حاشی? متن ارائه شد، همچنین، به قصد تقویت برونداد تکالیف واژه بعد از خواندن طراحی شدند. شش واژ? دیگر بدون تقویت درونداد و برونداد، در متن گنجانده و برای موقعیت یادگیری تصادفی آماده شدند. آزمودنی‏های تحقیق، 10 نفر از زبان‏آموزانی که پس از اجرای پیش‏آزمون انتخاب شدند، همگی با واژه‏های مقصد ناآشنا بودند. پس‏ از آموزش متن، چهار سطح دانش واژگانی (یادآوری صورت، یادآوری معنا، تشخیص صورت و تشخیص معنا) از طریق چهار مرحله پس‏آزمون (تکمیل صورت واژه، ارائ? معنای یا ترجم? واژه، انتخاب صورت درست و انتخاب معنای درست واژه در آزمون چند‏گزینه‏ای) بلافاصله بعد از جلس? آموزش، ارزیابی شدند. پس از یک هفته برای سنجش میزان ماندگاری واژه‏ها، همان چهار پس‏آزمون با همان ترتیب اجرا شدند. توصیف داده‏ها و نتایج آزمون‏های آماری، آموزش مستقیم واژه در متن را در تمام سطوح دانش واژگانی بسیار موثرتر از یادگیری تصادفی تنها نشان دادند. همچنین، ضمن آنکه تفاوت در سهولت فراگیری چهار سطح دانش ‏واژگانی را شاهد بودیم، ملاحظه کردیم که آموزش مستقیم واژه در متن نسبت به موقعیت یادگیری تصادفی در یادگیری و ماندگاری معنا‏ی واژه‏ در مقایسه با صورت واژه، برتری دارد. بنابراین یافته‏های پژوهش حاضر تأکید بر به‏کارگیریِ متعادلِ دو رویکرد یادگیری تصادفی و مستقیم برای آموزش واژه دارد و ارزش تلاش و صرف وقت برای آموزش مستقیم واژه در کلاس‏های خواندنِ آموزش زبان دوم را اثبات می‏کند.